Τι είναι η αορτή

Η αορτή είναι το μεγαλύτερο αγγείο του σώματος το οποίο μεταφέρει πλούσιο σε οξυγόνο αίμα από την καρδιά προς όλα τα μέρη του σώματος, μέσω κλάδων της.

Στο θώρακα, το αίμα ταξιδεύει από την καρδιά προς την ανιούσα αορτή και εν συνεχεία προς το αορτικό τόξο, δίνοντας κλάδους προς τα χέρια, το λαιμό και το κεφάλι (συμπεριλαμβανομένου και του εγκεφάλου).

Μετά το αορτικό τόξο η αορτή στρίβει προς το κάτω μέρος του θώρακα για να αποτελέσει την κατιούσα θωρακική αορτή και τελικώς να συνεχίσει την πορεία της μέσα στην κοιλιά ως κοιλιακή αορτή.

Τι είναι το ανεύρυσμα της θωρακικής αορτής (ΑΘΑ)

Το ΑΘΑ είναι η διόγκωση (δίκην μπαλονιού) της θωρακικής αορτής λόγω κάποιου αδύναμου τμήματος του τοιχώματός της, το οποίο ¨φουσκώνει¨ κάτω από την πίεση του αίματος.

Η διάμετρος της φυσιολογικής κοιλιακής αορτής κυμαίνεται από 2-4εκ.

Η θωρακική αορτή με ανεύρυσμα έχει διάμετρο αρκετές φορές μεγαλύτερη από την διάμετρο της φυσιολογικής αορτής.

Η κατάσταση αυτή, αν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε ρήξη (¨σπάσιμο¨) της αορτής, και σε σοβαρή εσωτερική αιμορραγία που συχνά οδηγεί στο θάνατο. Ο κίνδυνος ρήξης αυξάνει με το μέγεθος του ανευρύσματος και την υψηλή αρτηριακή πίεση.

Ανεύρυσμα Θωρακικής Αορτής - Συμπτώματα

Πολλοί ασθενείς με ΑΘΑ δεν εκδηλώνουν κανένα σύμπτωμα. Λόγω του γεγονότος αυτού είναι πολύ σημαντικό να μιλήσεις με το γιατρό σου σχετικά με τον κίνδυνο να έχεις ή να αναπτύξεις ΑΘΑ. Όταν υπάρχουν συμπτώματα, το πιο συχνό από αυτά είναι ο πόνος στην περιοχή του στήθους, της μέσης, των ώμων ή της κοιλιάς. Ο πόνος μπορεί να είναι από μετρίας ως μεγάλης εντάσεως.

Μπορεί επίσης να υπάρχει ευαισθησία κατά την πίεση του στήθους, της μέσης ή των ώμων. Ο γιατρός επίσης μπορεί να ανακαλύψει ένα ΑΘΑ κατά την κλινική εξέταση ρουτίνας. Συχνότερα όμως, τα ανευρύσματα αυτά ανακαλύπτονται κατά την διάρκεια ιατρικών εξετάσεων όπως αξονική τομογραφία, μαγνητική τομογραφία ή στεφανιογραφία.

Ο γιατρός σου μπορεί να συστήσει μια αγγειογραφία, αξονική ή μαγνητική τομογραφία ή ενδαγγειακό υπέρηχο για να καθορίσει τις ανατομικές λεπτομέρειες του ανευρύσματος όπως ακριβής θέση, σχήμα, μέγεθος και σχέση με άλλες αρτηρίες.

Τι προκαλεί το ΑΘΑ

'Aτομα με γενετική προδιάθεση (παθολογικά γονίδια), ιστορικό τραύματος της αορτής ή διάφορες αγγειακές παθήσεις μπορούν να εμφανίσουν ένα αδύναμο θωρακικό τοίχωμα, το οποίο κάτω από την πίεση του αίματος διογκώνεται ¨φουσκώνει¨ και λεπταίνει.

Παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη ΑΘΑ αποτελούν το οικογενειακό ιστορικό ανευρύσματος, το κάπνισμα, οι καρδιοπάθιες, η υψηλή αρτηριακή πίεση και οι λιπαρές δίαιτες. Οι περισσότεροι γιατροί συστήνουν απλά προστατευτικά μέτρα όπως έλεγχο της αρτηριακής πιέσεως, διακοπή του καπνίσματος, μείωση των λιπαρών τροφών και κατάλληλη σωματική άσκηση. Οι αλλαγές αυτές του τρόπου ζωής μπορούν να βοηθήσουν στην αποφυγή προβλημάτων στο μέλλον.

Εάν έχεις παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης ανευρύσματος, ο γιατρός σου μπορεί να συστήσει περιοδικό κλινικό έλεγχο καθώς και έλεγχο με αξονική τομογραφία ή διοισοφάγειο υπέρηχο. Ο γιατρός σου ακόμα μπορεί να συνταγογραφήσει αντιυπερτασικά φάρκακα.

Ανεύρυσμα Θωρακικής Αορτής - Θεραπεία

α) Συντηρητική αντιμετώπιση

Τα πρώτα μέτρα αντιμετωπισης ενός ΑΘΑ είναι συντηρητικά, μετριάζοντας δηλαδή τους παράγοντες κινδύνου της νόσου. Έτσι λοιπόν απαιτείται έλεγχος της αρτηριακής πιέσεως, διακοπή του καπνίσματος και δίαιτες χαμηλές σε λιπαρά.

β) Ανοιχτή χειρουργική επέμβαση

Με την ανοιχτή χειρουργική επέμβαση αφαιρείται το προβληματικό (ανευρυσματικό) τμήμα της αορτής το οποίο θεωρείται επικίνδυνο για ρήξη. Στην επέμβαση αυτή, ο χειρουργός κάνει μία τομή στο στήθος (μπροστά και πλάγια) και διορθώνει την αορτή με αντικατάσταση του ανευρυσματικού τμήματος με ένα συνθετικό μόσχευμα (σωλήνας) ο οποίος ράβεται με κατάλληλα ράμματα.

Στη επέμβαση απαιτείται διακοπή της ροής του αίματος στην αορτή κατά τη διάρκεια της συρραφής του μοσχεύματος. Η ανοιχτή χειρουργική επέμβαση τυπικά γίνεται υπό γενική αναισθησία και διαρκεί 2-4 ώρες.

Οι ασθενείς συχνά παραμένουν σε μονάδα εντατικής θεραπείας για λίγες ημέρες και απαιτείται συνέχιση της νοσηλείας στο νοσοκομείο για πολλές άλλες. Ανάλογα με τα συνοδά ιατρικά προβλήματα του ασθενούς και την επουλωτική ικανότητα του σώματος, ο συνολικός χρόνος αποκατάστασης μπορεί να διαρκέσει από 3 έως 6 μήνες.

Η ανοιχτή θεραπεία αποτελεί ένα πολύ καλά μελετημένο τρόπο αποκατάστασης του ΑΘΑ με πολλούς όμως περιορισμούς που σχετίζονται με την βαρύτητα της επέμβασης. Έτσι, δεν μπορούν όλοι οι ασθενείς να ανεχτούν μία τόσο μεγάλη επέμβαση.

Ο γιατρός σου θα σε συμβουλέψει για τους κινδύνους μιας ανοιχτής επέμβασης σε σχέση με την γενική κατάσταση της υγείας σου.

γ) Ενδαγγειακή αποκατάσταση

Η ενδαγγειακή θεραπεία των ΑΘΑ είναι σχετικά καινούρια μέθοδος. Λιγότερο επεμβατική σε σχέση με το ανοιχτό χειρουργείο, έχει σαν σκοπό τον αποκλεισμό του ανευρύσματος από την κυκλοφορία με την χρήση ενός ενδαγγειακού μοσχεύματος που τοποθετείται εσωτερικά της αορτής.

Το μόσχευμα τοποθετείται μέσα από το ανεύρυσμα, γεφυρώνοντας τα υγιή (μη ανευρυσματικά) τμήματα της αορτής, δημιουργώντας έτσι ένα νέο μονοπάτι για το αίμα, μέσα από το μόσχευμα και όχι μέσα από το ανεύρυσμα.

Η επέμβαση μπορεί να γίνει με την χρήση γενικής, περιοχικής ή και τοπικής αναισθησίας. Συνήθως διαρκεί 1 με 3 ώρες. Οι ασθενείς μένουν στο νοσοκομείο για λίγες ημέρες μετά το χειρουργείο και μπορούν να επιστρέψουν στους κανονικούς ρυθμούς ζωής μέσα σε 2 με 6 εβδομάδες από το χειρουργείο, ανάλογα με την γενική κατάσταση της υγείας τους.

Η μέθοδος αυτή απαιτεί συχνές επισκέψεις στον γιατρό σου για έλεγχο του μοσχεύματος. Τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της μεθόδου δεν έχουν πλήρως μελετηθεί και έτσι είναι απαραίτητος ο συχνός έλεγχος του καλού χειρουργικού αποτελέσματος στο βάθος του χρόνου. Οι τρέχουσες οδηγίες για το μετεγχειρητικό έλεγχο περιλαμβάνουν επανεξέταση στον πρώτο μήνα, στους 6 μήνες, στους 12 μήνες, μετά την επέμβαση, και 1 φορά τον χρόνο μετά τον πρώτο χρόνο. Η επανεξέταση περιλαμβάνει απλή ακτινογραφία θώρακος, κλινική εξέταση και αξονική τομογραφία. Κάποιες φορές μπορεί να είναι αναγκαία μία άλλη απεικονιστική μέθοδος, όπως υπέρηχος ή μαγνητική τομογραφία.

Πιθανές επιπλοκές μετά από ενδαγγειακή αποκατάσταση Ανευρύσματος Θωρακικής Αορτής

Η ενδαγγειακή αντιμετώπιση του ΑΘΑ αποτελεί μεγάλη επέμβαση η οποία, αν και με μικρότερα ποσοστά επιπλοκών σε σχέση με την ανοιχτή επέμβαση, δεν τα μηδενίζει. Τις πρώτες 30 ημέρες από την επέμβαση, οι πιο συχνές επιπλοκές, αν αυτές εμφανιστούν, είναι:

• Αιμορραγία και απώλεια αίματος
• Βλάβη αγγείων (συμπερλαμβανομένης και της αορτής)
• Νεφρική ανεπάρκεια
• Καρδιακές αρρυθμίες
• Εντερική απόφραξη, ισχαιμία/νέκρωση εντέρου
• Πνευμονία, δυσκολίες στην αναπνοή
• Αναπνευστική ανεπάρκεια
• Διαφυγή αίματος προς το ανεύρυσμα και όχι προς το τεχνητό μονοπάτι που έχει δημιουργήσει το μόσχευμα.
• Επιπλοκές του τραύματος, όπως η λοίμωξη.
• Καρδιακές επιπλοκές
• Προσωρινή ή μόνιμη απώλεια των αισθήσεων στα πόδια, παράλυση κάτω άκρων
• Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
• Θάνατος

Μπορεί να χρειαστεί και άλλο χειρουργείο μετά την ενδαγγειακή αποκατάσταση;

Τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα της ενδαγγειακής θεραπείας δεν έχουν ακόμα μελετηθεί. Μικρό ποσοστό ασθενών μπορεί να χρειαστεί επανεπέμβαση στις παρακάτω περιπτώσεις:

• Ενδοδιαφυγή: Ενδοδιαφυγή υπάρχει όταν, μετά την επέμβαση, συνεχίζει ένα μέρος του αίματος να ρέει προς την παθολογική αορτή (το ανεύρυσμα) και όχι μέσα από το καινούριο τεχνητό μονοπάτι, που είναι το ενδαγγειακό μόσχευμα.
• Αύξηση του ανευρύσματος ή ρήξη.
• Αποκλεισμός αγγείων, με συμπτώματα πόνου, αδυναμίας, μουδιάσματος στα χέρια, στα πόδια ή στους γοφούς, ή ωχρότητα ή κυάνωση στα χέρια ή στα πόδια.